Przedszkole jest miejscem, w którym młody człowiek może mieć szansę na rozwój, odkrycie nowych zainteresowań, zawarcie nowych przyjaźni czy po prostu na spędzenie miłego czasu w gronie rówieśników.
Może jednak zostać stłamszone i wyrobione na "grzecznego przedszkolaka", który ma słuchać nauczycielki i posłusznie wykonywać zadania. To, w jaki sposób dziecko jest pojmowane w różnych placówkach, jest zależne od podejścia - modelu organizacji danego przedszkola.
Sposoby organizacji przedszkola
Możemy wyróżnić model dyrektywny, w którym dzieci są sterowane poprzez opracowane wcześniej programy wychowania przedszkolnego, regulamin dnia dziecka, formalny podział dzieci na grupy a nauczyciel jest kierownikiem, który wydaje polecenia. Dziecko w tym modelu nie ma zagwarantowanej własnej przestrzeni, ponieważ jego zadaniem jest ciągła praca wedle życzeń nauczyciela, pod którego kontrolą się znajduje. Dodatkowo, nauczyciel w tym modelu posiada bezwzględny autorytet i jest nieomylny. Przedszkola w tym modelu są nazywane "fabrykami" produkującymi przyszłych uczniów.
Zupełna odwrotność panuje w przedszkolach, których organizacja opiera się na modelu permisywnym.
Panuje w nich duża swoboda w wyborze aktywności, a dzieci są partnerami nauczyciela, który może chętnie zainspirować ich do zdobywania świata. W takich przedszkolach zapewniona jest intymność i prywatność dla każdego dziecka, jeśli tego potrzebuje. Dzieci mają szansę na dobry i intensywny rozwój.
Formy nauki w przedszkolu
Dzieci uczą się w różny sposób, niektóre lubią robić wszystko "na własną rękę", inne wolą pracować w grupie, zaś kolejne potrzebują pomocy ze strony nauczyciela. Przedszkole powinno być miejscem, które uszanuje preferencje dziecka i pozwoli mu na aktywne zdobywanie wiedzy w sposób, jaki lubią. Dzieci chętnie uczą się na przykład poprzez zabawę. Jest to dla nich podstawowa forma aktywności, wykorzystywana dla przyjemności, radości i wytchnienia. Dzięki zabawie dzieci mogą uczyć się pracy w grupie, rozwiązywać problemy czy rozwijać kreatywność. Zabawy mogą mieć formy swobodne lub kierowane np. przez nauczyciela. Nauka poprzez zabawę, zwłaszcza na etapie przedszkolnym jest bardzo ważna i może spowodować, że dzieci będą podchodziły do nauki chętniej. Nauczyciele powinni stwarzać uczniom warunki do tego typu aktywności i pełnić funkcję mediatora.
Placówki alternatywne
W większości tradycyjnych placówek przedszkolnych każdy dzień wygląda prawie tak samo.
Codziennie jest śniadanie, omówienie tematu w kole, praca w książkach, obiad, podwórko, zabawa swobodna i rozejście się dzieci do domów. Brakuje przestrzeni, w której dziecko może wybrać interesujący go temat do nauki, gdzie dziecko może eksperymentować, bawić się, doświadczać.
Maria Montessori uważała, że każde dziecko ma w sobie własny plan rozwojowy a dewiacje rozwojowe są wywoływane przez dorosłych,którzy nieświadomie lub poprzez zaniedbania stwarzają bariery rozwojowe dziecku. W jednym z przedszkoli Montessori były różne pokoje, a grupa wiekowa była mieszana.
Mogliśmy tam znaleźć pokój nauki, kreatywny, sensoryczny czy pokój "życia codziennego", w którym dzieci miały możliwość nauczenia się zwykłych, codziennych czynności.
Dzieci miały pełną swobodę doboru formy aktywności, dzięki czemu mogły rozwijać się w sferze, w której aktualnie chciały.
Kolejnym przykładem placówki alternatywnej są np. leśne przedszkola, w których dzieci spędzają większość swojego dnia na świeżym powietrzu, korzystając z tego co daje im natura.
Pobyt na świeżym powietrzu może skutecznie uodpornić maluchy, a mnogość aktywności, które mogą wykonywać na podwórku pozwala im na wykorzystanie ich potencjału w pełni.
Matematyka na liściach? Pisanie na piasku, taplanie się w błocie - to wszystko może dziwić lub przerażać tradycjonalistów, ale dzieci uwielbiają zabawy na dworze i jest to dla nich coś naturalnego.
Refleksja
Najważniejsze powinno być dobro dziecka, aby mogło w jak najkorzystniejszy sposób rozwinąć swój potencjał. Przedszkole jest jedynym miejscem, w którym dzieci mają pozostawione jeszcze resztki swobody, nim trafią do usystematyzowanej placówki szkolnej (inaczej by było w przypadku, jeśli dziecko wybrałoby edukację alternatywną również na etapie szkolnym). Powinniśmy pozwolić dzieciom na swobodną naukę i jedynie wspierać i inspirować ich w odkrywaniu świata. Nie pozwólmy zabić dzieciom ich naturalnej ciekawości.
Więcej informacji:
Jeżeli poszukujesz więcej informacji, wejdź na stronę http://npjs.warszawa.pl/ - dowiedz się więcej
