Podczas wtorkowej sesji Rada Miejska Bielska-Białej przyjęła budżet miasta na 2018 rok. Planowane dochody wynoszą 1.106 mln zł, wydatki – 1.211 mln zł, w wyniku czego planowany deficyt uległ zwiększeniu o kwotę 3 mln zł i wynosi 105 mln zł. Przyszłoroczny budżet Miasta, zgodnie z przyjętymi założeniami, ma charakter zdecydowanie proinwestycyjny. Wydatki majątkowe wynoszą 351 mln zł, w tym środki z Unii Europejskiej - 143,7 mln zł. Pomimo proinwestycyjnego charakteru projektu budżetu miasta, należy zwrócić uwagę, że jego konstrukcja jest bardzo trudna.
W przyszłym roku zaplanowano bowiem m.in. realizację trzech dużych projektów inwestycyjnych, tj.: „Rozbudowa odcinka drogi wojewódzkiej nr 942 w Bielsku-Białej (ul. Cieszyńska/ul. Międzyrzecka)”, „Rozbudowa DK 52 (ul. Krakowskiej/ul. Żywieckiej) w Bielsku-Białej” oraz „Rozwój Zrównoważonego Transportu Miejskiego w Bielsku-Białej”. Na wyżej wymienione inwestycje zaplanowano na 2018 rok środki w łącznej kwocie 175 mln zł, w tym środki z Unii Europejskiej 122,3 mln zł, a środki własne 52,7 mln zł.
Należy też zwrócić uwagę, że przedstawiony projekt budżetu miasta Bielska-Białej na 2018 rok zapewnia zachowanie właściwej relacji pomiędzy dochodami bieżącymi a wydatkami bieżącymi i stanowi nadwyżkę operacyjną w wysokości prawie 95 mln zł, co jest wyznacznikiem między innymi możliwych do zrealizowania planów inwestycyjnych.
Pozwala również utrzymać wysoki potencjał w zakresie absorpcji środków unijnych oraz określa poziom wiarygodności kredytowej naszego Miasta. Polityka finansowa Miasta na 2018 rok skoncentrowana będzie zatem na zapewnieniu właściwego poziomu środków finansowych na realizację zadań ujętych w projekcie budżetu oraz na utrzymaniu indywidualnego wskaźnika zadłużenia na bezpiecznym poziomie.
Podatki i opłaty na przyszły rok zaplanowano na poziomie o 3,1% wyższym w stosunku do 2017 roku. Nie planuje się zmiany stawek podatkowych, za wyjątkiem opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Od 1 lipca 2018 r. zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 29 grudnia 2016 r. w sprawie szczegółowego sposobu selektywnego zbierania wybranych frakcji odpadów (Dz. U. z dnia 4 stycznia 2017 r., poz. 19) zostanie w naszym mieście wdrożony nowy sposób segregacji odpadów komunalnych.
Udziały w podatkach w przyszłym roku stanowią 27% dochodów budżetu. Prognoza dochodów z udziału w PIT na 2018 r. opiera się na założeniach Ministra Rozwoju i Finansów, które mają wzrosnąć w stosunku do przewidywanego wykonania roku 2017 o 8,6%. Jaki faktycznie osiągną poziom w następnym roku budżetowym, trudno obecnie przewidzieć. Miasto bowiem nie ma wpływu na wysokość tych dochodów, gdyż są one uzależnione od sytuacji gospodarczej, poziomu bezrobocia, wysokości wynagrodzeń, a także od ustawowych progów podatkowych i ulg.
Dochody z majątku zaplanowano na poziomie niższym niż w bieżącym roku biorąc pod uwagę szacowane dochody ze sprzedaży mienia, skutki przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności jak i przewidywane wpływy z dywidend.
Subwencję ogólną z budżetu państwa wprowadzono do przyszłorocznego budżetu na podstawie informacji Ministra Rozwoju i Finansów. Subwencja ogólna jest wyższa w stosunku do 2017 roku o 2,9%, czyli o 6,4 mln zł. Przekazane informacje w zakresie subwencji określają wstępne kwoty, natomiast o ostatecznych wielkościach poszczególnych części subwencji ogólnej na 2018 rok Miasto zostanie powiadomione w terminie 14 dni od dnia ogłoszenia ustawy budżetowej na 2018 rok. Mimo corocznego wzrostu części oświatowej subwencji ogólnej, wciąż nie pokrywa ona niezbędnych bieżących kosztów wynagrodzeń, a także kosztów rzeczowych, nie mówiąc już o środkach na inwestycje (należy wspomnieć, że na inwestycje oświatowe planuje się przeznaczyć w 2018 roku niemało, bo 40 mln zł). Stanowi to więc duże obciążenie dla budżetu Miasta, które staje przed koniecznością zapewnienia dodatkowych źródeł finansowania tych zadań.
Dotacje celowe z budżetu państwa przyjęto w wielkościach określonych przez Wojewodę Śląskiego i Krajowe Biuro Wyborcze. Dotacje ogółem są niższe o 6 mln zł, tj. o 3,7% w porównaniu do 2017 roku. Najwyższe jednak kwoty dotacji dotyczą zadań związanych z wypłatą świadczeń tzw. 500+ (ponad 86 mln zł) oraz świadczeń rodzinnych (37,6 mln zł).
Wydatki ogółem na 2018 rok wynoszą 1.211 mln zł i są wyższe od 2017 roku o 186 mln zł, tj. o 18,2% w tym:
- wydatki bieżące wynoszą 860 mln zł i są wyższe od 2017 r. o 3,2 mln zł, tj. o 0,4%,
- wydatki majątkowe wynoszą 351 mln zł i są wyższe od 2017 r. o kwotę 182,8 mln zł, tj. o 108,7%.
Opracowując projekt budżetu konieczne było zapewnienie środków na obligatoryjne zadania, tj. uwzględniające bieżące utrzymanie Miasta, przy założeniu wszelkich dostępnych działań oszczędnościowych, a także na realizację najważniejszych, a zwłaszcza kontynuowanych zadań inwestycyjnych i środków na wkład własny do projektów unijnych.
Z uwagi na koszty bieżącego funkcjonowania Miasta nie ma możliwości dalszego zwiększania wydatków bieżących.
Miasto podejmuje różne działania, mające na celu ograniczenie kosztów. Najlepszym przykładem jest wspólny przetarg na dostawę energii elektrycznej, czy termomodernizacje budynków Miasta. Jednak nie rekompensuje to kosztów związanych z nowymi zadaniami nakładanymi na Miasto, zwłaszcza w dziedzinie oświaty i pomocy społecznej.
Należy tu zwrócić uwagę, że dynamicznie zmieniające się prawo oświatowe skutkuje koniecznością wprowadzania ciągłych zmian w organizacji oświaty. Z uwagi na fakt, że lata szkolne nie pokrywają się z latami budżetowymi, budżet każdego roku musi uwzględniać zmiany organizacyjne związane ze zmianami w nowym roku szkolnym.
W projekcie wydatków na 2018 rok największy udział mają następujące działy:
1. Oświata i wychowanie oraz edukacyjna opieka wychowawcza (łącznie z zespołem obsługi ekonomiczno-administracyjnej szkół (MZO), którego koszty od 01.01.2018 r. zostały przeniesione do działu 750 – Administracja publiczna, ze względu na zmianę klasyfikacji budżetowej - dotychczas koszty te były ujęte w dziale 801 – Oświata i wychowanie)w 2018 – 385,5 mln zł (31,8%), w tym majątkowe – 40,0 mln zł, (w 2017 – 381,7 mln zł (37,2%), w tym majątkowe – 31,9 mln zł),
2. Transport i łączność w 2018 – 309,2 mln zł (25,5%), w tym majątkowe – 242,4 mln zł, (w 2017 – 162,6 mln zł (15,9%), w tym majątkowe – 93,5 mln zł),
3. Pomoc społeczna oraz rodzina w 2018 – 193,7 mln zł (16,0%), w tym majątkowe – 0,2 mln zł, w 2017 – 197,8 mln zł (19,3%), w tym majątkowe – 5,7 mln zł.
Należy również przypomnieć, że jak co roku, Bielsko-Biała jako miasto na prawach powiatu zobowiązane jest do dokonania wpłaty do budżetu państwa (tzw. „janosikowe”). W 2018 roku wydatek z tego tytułu wyniesie 10,2 mln zł.
W 2018 roku Miasto nadal będzie korzystało ze środków z Unii Europejskiej. W pespektywie finansowej 2014-2020 będą realizowane inwestycje w ramach Regionalnych Inwestycji Terytorialnych (RIT), projektów konkursowych oraz projektów kluczowych:
1. Projekty inwestycyjne w ramach RIT subregionu południowego 2014-2020:
- Rozwój Zrównoważonego Transportu Miejskiego w Bielsku-Białej,
- Modernizacja bazy dydaktycznej dla kształcenia zawodowego w Bielsku-Białej,
- Termomodernizacja bielskich placówek oświatowych - I etap,
- Radosne Przedszkolaki w Bielsku-Białej. Rozbudowa przedszkoli miejskich,
- Miejskie Centrum Usług Społecznościowych w Bielsku-Białej,
- Aktywne przestrzenie - rewitalizacja terenów miejskich w Bielsku-Białej - Etap II i III,
- Rewitalizacja Willi Teodora Sixta w Bielsku-Białej,
- Rozwój mieszkalnictwa socjalnego i chronionego w Bielsku-Białej.
2. Projekty inwestycyjne konkursowe:
- Rozbudowa odcinka drogi wojewódzkiej nr 942 w Bielsku-Białej,
- Rozbudowa DK 52 (ul. Krakowskiej/ul. Żywieckiej) w Bielsku-Białej,
- Nowoczesna baza Beskidzkiego Centrum Onkologii – Szpitala Miejskiego im. Jana Pawła II w Bielsku-Białej,
- Podniesienie jakości, dostępności oraz zwiększenie wykorzystania administracyjnych zasobów mapowych subregionu południowego województwa śląskiego,
- Poprawa dostępu do kultury oraz zwiększenie uczestnictwa w kulturze. Rozbudowa Bielskiego Centrum Kultury.
3. Projekty inwestycyjne kluczowe:
- Rewitalizacja miejskich systemów nadbrzeżnych wraz z utworzeniem Centrum Edukacji Ekologicznej w mieście Bielsko-Biała – etap I,
- Rewitalizacja miejskich systemów nadbrzeżnych wraz z utworzeniem Centrum Edukacji Ekologicznej w mieście Bielsko-Biała – etap II.
Biorąc zatem pod uwagę środki unijne z perspektywy finansowej 2014-2020, planowane wydatki majątkowe na 2018 rok wynoszą 351 mln zł, co stanowi blisko 29% wydatków ogółem (przy uchwalaniu budżetu na 2017 rok wydatki majątkowe stanowiły 26,2% wydatków ogółem).
W 2018 roku prawie co trzecia planowana złotówka przeznaczona będzie na inwestycje. Łącznie do realizacji zaplanowanych zostało 99 zadań inwestycyjnych. Ponadto, jak co roku, w 2018 roku będą realizowane inwestycje w ramach budżetu partycypacyjnego, tzw. obywatelskiego.
Wydatki majątkowe dotyczą kontynuacji zadań inwestycyjnych, a także realizacji nowych zadań, w tym realizowanych z udziałem środków z Unii Europejskiej w wysokości 143,7 mln zł. W przyszłorocznym budżecie największy udział w wydatkach majątkowych ogółem stanowią inwestycje w zakresie:
- transportu i łączności 69,1% /kwota 242,4 mln zł/,
- oświaty 11,4% /kwota 40,0 mln zł/,
- ochrony zdrowia 7,0% /kwota 24,5 mln zł/,
- gospodarki mieszkaniowej 4,4% /kwota 15,3 mln zł/,
- kultury i ochrony dziedzictwa narodowego 3,1% /kwota 10,9 mln zł/.
W ramach środków w dziale – Transport i łączność zaplanowano, między innymi następujące zadania:
- rozbudowa odcinka drogi wojewódzkiej nr 942 w Bielsku-Białej 100,3 mln zł, w tym: środki z Unii Europejskiej 59,6 mln zł,
- rozbudowa DK 52 (ul. Krakowskiej/ul. Żywieckiej) w Bielsku-Białej 60,5 mln zł, w tym: środki z Unii Europejskiej 50,9 mln zł,
- rozwój Zrównoważonego Transportu Miejskiego w Bielsku-Białej 14,2 mln zł, w tym: środki z Unii Europejskiej 11,8 mln zł,
- budowa parkingów 8,7 mln zł,
- rozbudowa skrzyżowania ul. Górskiej z ul. Złoty Potok wraz z budową kanalizacji deszczowej w ciągu ul. Saneczkowej i ul. Matecznik w Bielsku-Białej 7,0 mln zł,
- rozbudowa ul. Łowieckiej i ul. Dębowiec w Bielsku-Białej 6,0 mln zł,
- budowa ulicy zbiorczej KDZ-1 od Węzła Rosta do ul. Hałcnowskiej wraz z rozbudową przyległego układu komunikacyjnego w Bielsku-Białej 6,0 mln zł,
- rozbudowa drogi gminnej /nr 160166 S/ ul. Czołgistów w Bielsku-Białej 4,6 mln zł,
- rozbudowa skrzyżowania ulic ks. Stanisława Stojałowskiego, Wyzwolenia, Władysława Broniewskiego wraz z przebudową pl. Opatrzności Bożej w B-B 4,5 mln zł,
- rozbudowa DW 945 ul. Żywieckiej w B-B wraz z budową nowego mostu 3,5 mln zł,
- przebudowa ulic w rejonie Starówki 3,3 mln zł,
- rozbudowa drogi powiatowej /nr 7468 S/ ul. Szerokiej w Bielsku-Białej 2,8 mln zł,
- rozbudowa al. Armii Krajowej /odc. od ronda gen. Augusta Emila Fieldorfa „Nila” do dolnej stacji kolejki gondolowej Szyndzielnia w Bielsku-Białej – Etap I 2,5 mln zł,
- budowa nowych i modernizacja istniejących ścieżek rowerowych 2,5 mln zł,
- budowa chodników przy podstawowych ciągach komunikacyjnych 2,5 mln zł,
- rozbudowa i modernizacja obiektów mostowych 2,4 mln zł,
- rozbudowa ul. ks. Jana Kusia w Bielsku-Białej 2,0 mln zł,
- rozbudowa ul. Wita Stwosza w Bielsku-Białej na odcinku od ul. Piastowskiej do ul. Nad Potokiem 1,8 mln zł,
- modernizacja przystanków komunikacji miejskiej w Bielsku-Białej 1,1 mln zł.
Natomiast Miejski Zakład Komunikacyjny w ramach wydatków majątkowych w kwocie 717.000,00 zł planuje między innymi:
- zakup busów przystosowanych do przewozu osób niepełnosprawnych 0,4 mln zł,
- zakup i montaż kurtyn powietrznych na Hali Linii Obsług Codziennych 0,2 mln zł.
W zakresie gospodarki mieszkaniowej planuje się:
- budownictwo komunalne 7,5 mln zł,
- Miejskie Centrum Usług Społecznościowych w Bielsku-Białej 3,4 mln zł, w tym: środki z Unii Europejskiej 2,5 mln zł
- modernizacja, przebudowa i adaptacja budynku przy pl. Rynek 16/ ul. J. Słowackiego 1b w Bielsku-Białej (Rewitalizacja Starówki-kwartał B) 1,3 mln zł,
- wykupy nieruchomości 2,0 mln zł.
W zakresie działalności usługowej zaplanowano zadanie:
- podniesienie jakości, dostępności oraz zwiększenie wykorzystania administracyjnych zasobów mapowych subregionu południowego województwa śląskiego 3,1 mln zł w tym: środki z Unii Europejskiej 2,7 mln zł
W zakresie administracji publicznej zaplanowano m.in. zadania:
- modernizacja serwerowni i sieci LAN wraz z węzłami rozdzielczymi 1,6 mln zł,
- adaptacja i modernizacja pomieszczeń garażowo-magazynowych przy ul. Hugona Kołłątaja 12 na archiwum zakładowe Urzędu Miejskiego 1,5 mln zł,
- infrastruktura Sieci Szerokopasmowej 0,5 mln zł.
W zakresie oświaty zaplanowano wydatki inwestycyjne na kwotę 39,7 mln zł, w tym między innymi:
- termomodernizację bielskich placówek oświatowych – I etap 10,7 mln zł,
w tym: środki z Unii Europejskiej 8,4 mln zł,
- modernizację bazy dydaktycznej dla kształcenia zawodowego w Bielsku-Białej 6,4 mln zł,
w tym: środki z Unii Europejskiej 4,7 mln zł,
- „Radosne Przedszkolaki w Bielsku-Białej”. Rozbudowa Przedszkoli Miejskich 5,2 mln zł,
w tym: środki z Unii Europejskiej 3,1 mln zł,
- modernizację boisk sportowych zlokalizowanych przy placówkach
oświatowych w Bielsku-Białej 3,0 mln zł,
- wykonanie nowej elewacji w Zespole Szkół Elektronicznych, Elektrycznych
i Mechanicznych przy ul. Juliusza Słowackiego 24 3,2 mln zł,
- termomodernizację budynku SP nr 29 przy ul. Czereśniowej 20 2,6 mln zł,
modernizację basenu w Zespole Szkół Ogólnokształcących im. Armii
Krajowej przy ul. Sterniczej 4 1,2 mln zł,
- budowę sali gimnastycznej przy SP Nr 31 przy ul. Zapłocie Duże 1 1,0 mln zł.
W zakresie ochrony zdrowia zaplanowano środki z przeznaczeniem na:
- restrukturyzację wraz z modernizacją Beskidzkiego Centrum Onkologii –
Szpitala Miejskiego im. Jana Pawła II w Bielsku-Białej 11,3 mln zł,
- nowoczesną bazę Beskidzkiego Centrum Onkologii – Szpitala Miejskiego
im. Jana Pawła II w Bielsku-Białej 10,7 mln zł,
- zakup sprzętu i aparatury medycznej w ramach programu wieloletniego na lata
2016-2024, pn. „Narodowy Program Zwalczania Chorób Nowotworowych” 2,4 mln zł.
W zakresie gospodarki komunalnej i ochrony środowiska planowana są zadania:
- Rewitalizacja miejskich systemów nadbrzeżnych wraz z utworzeniem Centrum
Edukacji Ekologicznej w mieście Bielsko-Biała 1,5 mln zł,
- Aktywne przestrzenie – rewitalizacja terenów miejskich w Bielsku-Białej
- Etap II i III 0,7 mln zł,
- Oświetlenie uliczne miasta Bielska-Białej 0,3 mln zł,
- Modernizacja miejskich placów zabaw 0,2 mln zł.
W dziale – Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego zaplanowano zadania pn.:
- Poprawa dostępu do kultury oraz zwiększenie uczestnictwa w kulturze.
Rozbudowa Bielskiego Centrum Kultury 5,6 mln zł,
- Hala namiotowa 2,1 mln zł,
- Rewitalizacja Willi Teodora Sixta w Bielsku-Białej 1,9 mln zł,
- Modernizacja budynku przy ul. Juliusza Słowackiego 17 zaadoptowanego
na potrzeby Domu Kultury im. Wiktorii Kubisz – II etap 0,7 mln zł,
- Dalsza modernizacja budynku Teatru Lalek Banialuka, jego urządzeń
i wyposażenia – etap III 0,4 mln zł.
W projekcie budżetu zapewnione zostały także środki na:
- realizację Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii w wysokości – 4,4 mln zł,
- prace społeczno-użyteczne – 1,4 mln zł,
- akcję lato - zima – 1,1 mln zł,
- rezerwę celową na Budżet Obywatelski – 4,5 mln zł, w tym na wydatki bieżące –1,5 mln zł, na wydatki majątkowe – 3,0 mln zł,
- wydatki związane z ochroną środowiska – 2,1 mln zł,
- wydatki na funkcjonowanie systemu gospodarki odpadami komunalnymi – 36,4 mln zł.
Ponadto w planie finansowym Zakładu Gospodarki Mieszkaniowej, z dotacji budżetu Miasta w kwocie 1,0 mln zł oraz środków własnych Zakładu, zaplanowano 9,8 mln zł na remonty budynków, w tym:
- w budynkach komunalnych 6,6 mln zł, z tego 2,1 mln zł na remonty pustostanów,
- w budynkach wspólnot mieszkaniowych 3,2 mln zł – wpłaty na fundusz remontowy.
W 2018 roku planowane jest złożenie wniosku na dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej zadania pod nazwą „Rozwój mieszkalnictwa socjalnego i chronionego w Bielsku-Białej”. Planuje się również w zadaniach inwestycyjnych kontynuację adaptacji pomieszczeń na lokale mieszkalne w budynku przy ul. Krasińskiego 20c. Ponadto w planie inwestycyjnym zaplanowano przebudowę budynku przy ul. Rynek 23 wraz ze zmianą sposobu użytkowania lokali z funkcji mieszkalnej na użytkową.
W 2018 roku Zakład Gospodarki Mieszkaniowej planuje kontynuować również wieloletnie zadania inwestycyjne polegające na dobudowie kominów do budynków stanowiących własność Gminy, budowie przyłączy wodociągowych i kanalizacyjnych oraz wykonanie instalacji centralnego ogrzewania w lokalach mieszkalnych i użytkowych.
Również w 2018 roku planowana jest wymiana wyeksploatowanych kotłów grzewczych.
W związku z zaciągniętymi przez Miasto kredytami i pożyczkami, udzielonymi poręczeniami oraz kosztami związanymi z obsługą długu Miasta, w budżecie Miasta konieczne jest zapewnienie na ten cel środków w kwocie 42,2 mln zł, w tym na spłatę rat kredytów i pożyczek zaciągniętych w latach poprzednich i w 2017 roku - 33 mln zł, odsetek i innych kosztów związanych z zaciągniętymi kredytami i pożyczkami - 7,1 mln zł oraz ewentualnych wydatków z tytułu udzielonych poręczeń - 2,1 mln zł.
Należy jednak zaznaczyć, że wykonanie tego bardzo trudnego budżetu 2018 roku nie będzie możliwe bez udziału finansowania zewnętrznego w postaci kredytu.
Kredyt w roku 2018 zaplanowano w kwocie 138 mln zł, tj. o 57 mln zł wyższej niż na początku 2017 roku. Pomimo zakładanego kredytu w kwocie 138 mln zł, wskaźnik planowanej łącznej kwoty spłaty zobowiązań liczony dla 2018 roku wynosi 3,82% – przy dopuszczalnym 11,9%. Jest to potwierdzeniem stabilnej sytuacji finansowej naszego Miasta.
